Veel melkveehouders zijn bekend met de BEX, en dat deze deel uitmaakt van de KringloopWijzer. De BEX (excretie stikstof en fosfaat) vormt binnen de KringloopWijzer de basis voor het in kaart brengen van alle mineralenstromen op het bedrijf. Naast BEX zijn er nog vier onderdelen in de KringloopWijzer: de BEA (emissie ammoniak), de BEP (fosfaatopbrengst gewas), de BEN (stikstofopbrengst gewas) en de BEC (methaanemissie en organische stofgehalte). Gezamenlijk brengen zij de mineralenefficiëntie in beeld, zowel op bedrijfsniveau als op onderdelen van de bedrijfsvoering. Dat maakt de KringloopWijzer ook een handig instrument voor veehouders die specifiek op de ammoniakemissie willen sturen.
De BEA geeft de melkveehouder inzicht waar op zijn bedrijf ammoniakemissie plaatsvindt. Met die informatie kan de veehouder sturen op het verminderen van ammoniakemissie. Ammoniak ontstaat als mest en urine bij elkaar komen. Een enzym uit de mest reageert met ureum uit de urine en zet dit om in ammonium, dat vervolgens kan vervluchtigen als ammoniak. De emissie vindt voornamelijk plaats in de stal, bij mestaanwending en in mindere mate bij beweiding. Door stalaanpassingen en maatregelen rond mestmanagement is de ammoniakemissie te verminderen. De basis voor een lagere ammoniakemissie ligt echter bij het rantsoen. Alle stikstof die er bij de bek van de koe niet ingaat, kan verderop in de kringloop ook niet meer ontsnappen als ammoniak. Dat betekent dat het verlagen van het ruweiwitgehalte in het rantsoen een eerste stap is in de reductie van ammoniakemissie.
De kringloop rond
In de praktijk blijkt dat veel bedrijven die goed scoren op de BEX ook goed scoren op de BEA. Een efficiëntere benutting van stikstof zorgt voor een reductie van de ammoniakemissie. En stikstof die niet vervliegt in de vorm van ammoniak blijft voor een melkveehouder beschikbaar als meststof voor zijn gewassen. Zo zijn alle onderdelen in de bedrijfskringloop met elkaar verbonden. Dat biedt de veehouder ook veel mogelijkheden om met ammoniakreductie aan de slag te gaan.
Proeftuin-BEA
Om veehouders meer handvatten te bieden voor het verminderen van de ammoniakemissie op het eigen bedrijf ontwikkelde de Proeftuin een speciale BEA. Deze Proeftuin-BEA rekent achteraf door wat de daadwerkelijke emissiereductie van toegepaste maatregelen is. De uitkomsten van de Proeftuin-BEA zijn helemaal bedrijfsspecifiek, omdat er zoveel mogelijk beschikbare data van het bedrijf zelf wordt gebruikt. Het is mogelijk de al ingevoerde gegevens vanuit de KringloopWijzer hier in te voeren. De Proeftuin-BEA is daarnaast ook in te zetten om de emissie-effecten van potentiële maatregelen alvast bedrijfsspecifiek door te rekenen. Het instrument komt binnenkort beschikbaar op deze website.
Meer informatie
Meer weten over de BEX, BEA, BEP, BEN en BEC? Bekijk deze Film
Over de berekening van ammoniakemissie in de BEA (KringloopWijzer) vindt u meer in dit artikel uit de Veeteelt (juni 2014).