Voor melkveehouders die ammoniak willen reduceren zijn er meer mogelijkheden dan de aanpak via stalmaatregelen. Wat er mogelijk is op gebied van voer- en diermanagement en mest bij ammoniakreductie was woensdag 21 juni te zien tijdens de Demodag Ammoniak van Proeftuin Natura 2000, op het erf bij melkveehouderij Roelofs in Lemelerveld.
‘Kijk vooral naar jouw eigen bedrijfsvoering. Waar zou je kunnen optimaliseren? Waar voel je je goed bij. Er leiden meer wegen naar Rome’, gaf Cathy van Dijk, projectleider Proeftuin Natura 2000 vanuit Projecten LTO Noord, de aanwezige bezoekers mee. Zij konden op diverse locaties op het melkveebedrijf informatie krijgen over maatregelen rond voer- en diermanagement en mest. Daarnaast konden ze hun kennis testen. Deskundigen van de WUR, betrokken bij dit project, gaven toelichting bij de diverse informatiepunten.
Ook waren er velddemonstraties van het uitrijden van met water verdunde mest en vertelde melkveehouder Rudie Freriks over de aanpak van ammoniakreductie op zijn bedrijf. Freriks was één van de ruim twintig deelnemers van Proef op de Som, een vervolgproject van Proeftuin Natura 2000. ‘Zo is er samen met de deelnemers de AmmoniakCheck ontwikkeld, die vanuit de KringloopWijzer het onderdeel ammoniak eruit licht’, vertelt Van Dijk.
Inzicht in eigen situatie
De ervaring vanuit Proef op de Som is dat managementmaatregelen op gebied van voer en dier enkele jaren vergen voordat de veehouder er grip op krijgt. De resultaten zijn na ruim een jaar draaien heel wisselend. ‘Begin met inzicht te krijgen in jouw eigen situatie’, tipt Van Dijk. ‘Zoek ook de kennis op bij een groep, waarmee je kunt sparren en vergelijken. Sta open voor verrassende adviezen van jouw (onafhankelijke) voeradviseur. Maar vooral, neem de tijd om jezelf en jouw veestapel te trainen. Besef dat niet alles in één jaar gerealiseerd is.’
Toetsen in de praktijk
‘Aan de inhoudelijke en soms kritische vragen van bezoekers aan de Demodag Ammoniak merk ik dat ze heel geïnteresseerd zijn’, aldus Van Dijk. ‘Het mooie van de Proeftuin is dat we de wetenschap in de praktijk mee vorm geven. Dat we samen met ondernemers van onderaf het beleid beïnvloeden.’
Projecten LTO Noord en de Wageningen Universiteit (WUR) hebben vijf jaar geleden Proeftuin Natura 2000 opgezet. Juist met de inzet om aanvullende maatregelen, naast de Regeling Ammoniak en Veehouderij (RAV-lijst), beschikbaar te krijgen voor veehouders. Voor de deelnemers van het vervolgproject Proef op de Som eindigt nu, na ruim anderhalf jaar, het traject.
Vervolg Proeftuin
De Proeftuin Natura 2000 gaat verder. Zo zijn er met hulp van de pilotboeren diverse leermiddelen ontwikkeld over ammoniakreductie, met als insteek ‘wat heb je nodig om aan de slag te gaan’. Dit pakket wordt nog verder uitgebreid.
Verder zet de Proeftuin zich in om de reductie van Totaal Ammoniakaal Stikstof (TAN) als maatregel verzilverd te krijgen. Veehouders kunnen de maatregel dan inzetten om ammoniak te reduceren op hun bedrijf waarbij deze maatregel mee telt bij de aanvraag of herziening van hun NB-vergunning in de provincies Drenthe en Overijssel.
‘Met de TAN neem je een breed scala aan dier- en voermaatregelen mee’, vertelt Van Dijk. ‘Hoe de maatregel in de praktijk te handhaven is, moet nog verder ontwikkeld worden. Omdat managementmaatregelen heel gevoelig voor schommelingen zijn, moeten daar goede afspraken over worden gemaakt. Misschien moeten we bij de TAN bijvoorbeeld toe naar een gemiddelde over drie jaar. Dat proces doorlopen we nu met handhavers en vergunningverleners van de provincies.’